သီခ်င္းစာသား = ေရာဘတ္ ေရာ္ဘင္ဆင္ (၁၇၃၅ - ၁၇၉၀)
က်မ္းညႊန္း - ၁ရာ ၇း၁၂
ေရာ္ဘတ္ေရာဘင္ဆင္သည္ ၁၇၃၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလန္ႏို္င္ငံ ေနာ္ေဖာက္နယ္ ဆြပ္ဟမ္ေဒတြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ သူ၏အသက္ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ျပီးေနာက္ မိခင္ျဖစ္သူက ေရာဘင္ဆင္ အသက္ (၁၄) ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ဆံပင္ညွပ္ပညာကို သင္ယူရန္အတြက္ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႔ ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေနရာ တြင္ မိဘအုပ္ထိန္းမႈေအာက္မွ လႊတ္ေျမာက္ေနသည့္အတြက္ မၾကာမီ မွာပင္ ဆိုးသြမ္းလူငယ္မ်ားႏွင့္ အေပါင္းအသင္းျဖစ္သြားခဲ့ျပီး လံုး၀ ပ်က္ဆီး ဆိုးသြမ္းသြား ေလေတာ့သည္။
အသက္ (၁၇) ႏွစ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ တရာေဟာဆရာၾကီးတစ္ပါးျဖစ္ေသာ ၀ႈိက္ဖီးလ္ တရားေဟာေသာ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိ သြားေလေတာ့သည္။ ထိုသို႔ ေရာက္ရွိရျခင္း အေၾကာင္း မွာလည္း ထိုတရားပြဲတြင္ တရားေဟာဆရာကို ေလွာင္ေျပာင္ လိုေသာေၾကာင့္ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေနရာတြင္ တရားေဟာ ဆရာ၏ ေဟာေျပာ ေ၀ငွမႈကို စိတ္၀င္စားခဲ့ျပီး အသက္တာ ေျပာင္းလဲသြားေလေတာ့သည္။ ထိုေနရာမွာပင္ ခရစ္ေတာ္ကို ယံုၾကည္လက္ခံ လိုက္ေလေတာ့သည္။
ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာအခါ အမႈေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ ဘုရားသခင္ေရြးေကာက္သည္ဟု ခံစားယံုၾကည္ျပီးေနာက္ မက္သဒစ္အသင္းေတာ္တြင္ အမႈေတာ္ေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္လုပ္ ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ကိန္ဘရစ္ျမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့ျပီး ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သို႔ ေျပာင္ေရႊ႕အမႈေတာ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုေနရာတြင္ သင္းအုပ္ဆရာ တစ္ပါးျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ထိုအသင္းေတာ္မွာပင္ ေနထိုင္ကာ ဓမၼပညာႏွင့္ဆုိင္ေသာ စာအုပ္မ်ားကို ေရးသားျခင္း အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဓမၼ သီခ်င္းမ်ားကို ေရးသားျခင္း အားျဖင့္လည္းေကာင္း နာမည္ ေက်ာ္ၾကားလာေလ ေတာ့သည္။
မဂၤလာဆုေပါင္းျဖစ္ပြားရာက်ဴး သီခ်င္းကို သူ၏အသက္ (၂၃) ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရးစပ္ သီကုန္းခဲ့ ေလသည္။ ထိုသီခ်င္းမွာ ၁ရာ ၇း၁၂ တြင္ ဖိလႅိတိလူတို႔၏ ရန္ျပဳ တုိက္ခိုက္ခံရမည့္ အေရးကို ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ဣသရလလူမ်ိဳးတို႔သည္ ရွေမြလထံလာေရာက္၍ ဆုေတာင္း ေပးရန္ ေတာင္းဆိုၾကေလသည္။ ထိုအခါ ရွေမြလက သိုးသူငယ္တစ္ေကာင္ ကိုယူကာ ယဇ္ပူေဇာ္ျပီးေနာက္ ဆုေတာင္းျခင္းအမႈကို ျပဳေလေတာ့သည္။ ထိုသို႔ ဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္ ဖိလႅိတိလူတို႔ စစ္ပြဲတြင္ ရႈံးနိမ့္သြားျပီးေနာက္ ရွေမြလက ေက်ာက္တိုင္ကို ယူကာ ထိုျမိဳ႕တြင္ စိုက္ထူထားျပီးေနာက္ဧဗေနဇာဟူေသာအမည္ကို မွည့္ေခၚခဲ့ေလသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ခံစားျပီး ေရးစပ္ သီကုန္းထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ သူသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အသက္တာေရႊ ေလ်ာ့ေဖာက္ျပန္ျပီး ေနာက္ အသက္တာ က်ဆင္း သြားခဲ့ေလသည္။ ထိုမဂၤလာ ဆုေပါင္းသီခ်င္း၏ တတိယစာသားတြင္ရွိေသာ “လမ္းလြဲလ်က္ ေဘးေရာက္ လုေသာအခါ ေယရႈရွင္ ငါ့ကိုလိုက္ရွာ”ဟူေသာ စာသားသည္ သူ၏ ေနာက္ပိုင္း အသက္တာကို ၾကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ ပေရာဖတ္ျပဳေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။
တစ္ေန႔ေသာအခါ ေရာဘတ္ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ ရထားျဖင့္ ခရီးတစ္ခုကို သြားေရာက္ ခဲ့ေလသည္။ ထုိခရီးစဥ္တြင္ ရထားေပၚ၌ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ထိုင္ေနေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးသည္ ဓမၼသီခ်င္း စာအုပ္ကိုကိုင္ျပီး ထိုအထဲမွ ဓမၼသီခ်င္းတစ္ပိုဒ္ကို သီဆိုခ်ီးမြမ္း ေနေလသည္။ သူမသီဆိုေသာ သီခ်င္းမွာ သူေရးစပ္ေသာ မဂၤလာဆုက်ဴး သီခ်င္းျဖစ္ေန သည္။ ထိုသီခ်င္းဆိုျပီးေနာက္ သူမသည္ ေရာဘင္ဆင္ကို ေစ့ေစ့ၾကည့္လိုက္ ျပီးေနာက္ မိမိ ညည္းဆိုေသာ သီခ်င္းကို မည္သုိ႔ ထင္ပါသနည္းဟု ေမးျမန္ေလရာ ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ မ်က္ရည္မ်ား ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရ က်ဆင္း လာေလေတာ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ယခင္ သီခ်င္းေရးစပ္ ေသာ အခ်ိန္ကာလက ၀ိညာဥ္ေရးအေျခအေနႏွင့္ ယခု လက္ရွိ အေနအထားတြင္ ရွိေနေသာ ၀ိညာဥ္ေရး အေျခ အေနမွာ မိုးႏွင့္ေျမေလာက္ပင္ ကြာျခား ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ “အဲဒီသီခ်င္းကို ကၽြန္ေတာ္ေရးစပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က ရွိခဲ့တဲ့ ၀ိညာဥ္ေရး အေျခအေနမ်ိဳး ျပန္ရမယ္ဆိုရင္ ကမၻာေပါင္း ေထာင္ခ်ီျပီးေတာ့ ေပးလိုက္ခ်င္ ပါတယ္” ဟု ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ေလသည္။
ထိုသီခ်င္းကို ၁၈၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ပုံႏွိပ္ထုပ္ေ၀ခဲ့ေသာ “Wyeth’s Repository of Sacred” စာအုပ္တြင္ ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ေဖာ္ျပခဲ့ေလသည္။
မဂၤလာဆုက်ဴး။ ၄၁၊ ၁ရာ၊ ၇း၁၂
Come, thou fount of every blessing
၁။ မဂၤလာဆုေပါင္းျဖစ္ပါြးရာ၊
ေယရွုရွင္၊ မေတာ္မူပါ။
ေန႔ရက္တုိင္းခံရာဆုေက်းဇူး။
ေန႔ရက္တိုင္းခ်ီးမြမ္းလုိမူ။
ေကာင္းကင္ဘံုသားက်ဴးေသာလကၤာ၊
တုၿပိဳင္လွ်က္ခ်ီးမြမ္းလုိပါ။
ေမတၱာေတာ္တိုင္းထက္လြန္ႀကီးေပ၊
ေမတၱာပင္ျပန္ပုိ႔လိုေလ။
၂။ ခုတုိင္ေအာင္မစေတာ္မူလုိ၊
မစေတာ္မူေက်းဇူးေၾကာင့္ေပ။
ေရႊျပည္ေတာ္ငါေစာင့္စားေလ။
လမ္းလႊဲလွ်က္ေဘးေရာက္လုေသာခါ၊
ေယရွုရွင္ငါ့ကုိလုိက္ရွာ။
ငါ့သက္ကိုကယ္တင္မူလုိငွါ၊
သက္ေတာ္ျမတ္စြန္႔ေလတကား။
၃။ ေက်းဇူးေတာ္သည္ထူးျမတ္လြန္ေလ၊
ေက်းဇူးေတာ္ေအာက္ေမ့လုိေပ။
ေက်းဇူးရွင္၊ ထုိေက်းဇူးအားျဖင့္
ကြၽႏု္ပ္စိတ္ကိုေႏွာင္ေစခ်င္။
မွားမိလြန္းလို႔၊ စိတ္ပ်က္လုပါ၊
ခ်စ္ခင္ရွင္ကယ္မသနား၊
ကြၽႏု္ပ္စိတ္ကုိယူေတာ္မူလွ်င္၊
ေကာင္းကင္ဘံုကျပန္ပါရွင္။
က်မ္းညႊန္း - ၁ရာ ၇း၁၂
ေရာ္ဘတ္ေရာဘင္ဆင္သည္ ၁၇၃၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလန္ႏို္င္ငံ ေနာ္ေဖာက္နယ္ ဆြပ္ဟမ္ေဒတြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ သူ၏အသက္ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ျပီးေနာက္ မိခင္ျဖစ္သူက ေရာဘင္ဆင္ အသက္ (၁၄) ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ဆံပင္ညွပ္ပညာကို သင္ယူရန္အတြက္ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို႔ ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေနရာ တြင္ မိဘအုပ္ထိန္းမႈေအာက္မွ လႊတ္ေျမာက္ေနသည့္အတြက္ မၾကာမီ မွာပင္ ဆိုးသြမ္းလူငယ္မ်ားႏွင့္ အေပါင္းအသင္းျဖစ္သြားခဲ့ျပီး လံုး၀ ပ်က္ဆီး ဆိုးသြမ္းသြား ေလေတာ့သည္။
အသက္ (၁၇) ႏွစ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ တရာေဟာဆရာၾကီးတစ္ပါးျဖစ္ေသာ ၀ႈိက္ဖီးလ္ တရားေဟာေသာ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိ သြားေလေတာ့သည္။ ထိုသို႔ ေရာက္ရွိရျခင္း အေၾကာင္း မွာလည္း ထိုတရားပြဲတြင္ တရားေဟာဆရာကို ေလွာင္ေျပာင္ လိုေသာေၾကာင့္ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေနရာတြင္ တရားေဟာ ဆရာ၏ ေဟာေျပာ ေ၀ငွမႈကို စိတ္၀င္စားခဲ့ျပီး အသက္တာ ေျပာင္းလဲသြားေလေတာ့သည္။ ထိုေနရာမွာပင္ ခရစ္ေတာ္ကို ယံုၾကည္လက္ခံ လိုက္ေလေတာ့သည္။
ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာအခါ အမႈေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ ဘုရားသခင္ေရြးေကာက္သည္ဟု ခံစားယံုၾကည္ျပီးေနာက္ မက္သဒစ္အသင္းေတာ္တြင္ အမႈေတာ္ေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္လုပ္ ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ကိန္ဘရစ္ျမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့ျပီး ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သို႔ ေျပာင္ေရႊ႕အမႈေတာ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုေနရာတြင္ သင္းအုပ္ဆရာ တစ္ပါးျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ထိုအသင္းေတာ္မွာပင္ ေနထိုင္ကာ ဓမၼပညာႏွင့္ဆုိင္ေသာ စာအုပ္မ်ားကို ေရးသားျခင္း အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဓမၼ သီခ်င္းမ်ားကို ေရးသားျခင္း အားျဖင့္လည္းေကာင္း နာမည္ ေက်ာ္ၾကားလာေလ ေတာ့သည္။
မဂၤလာဆုေပါင္းျဖစ္ပြားရာက်ဴး သီခ်င္းကို သူ၏အသက္ (၂၃) ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရးစပ္ သီကုန္းခဲ့ ေလသည္။ ထိုသီခ်င္းမွာ ၁ရာ ၇း၁၂ တြင္ ဖိလႅိတိလူတို႔၏ ရန္ျပဳ တုိက္ခိုက္ခံရမည့္ အေရးကို ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ဣသရလလူမ်ိဳးတို႔သည္ ရွေမြလထံလာေရာက္၍ ဆုေတာင္း ေပးရန္ ေတာင္းဆိုၾကေလသည္။ ထိုအခါ ရွေမြလက သိုးသူငယ္တစ္ေကာင္ ကိုယူကာ ယဇ္ပူေဇာ္ျပီးေနာက္ ဆုေတာင္းျခင္းအမႈကို ျပဳေလေတာ့သည္။ ထိုသို႔ ဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္ ဖိလႅိတိလူတို႔ စစ္ပြဲတြင္ ရႈံးနိမ့္သြားျပီးေနာက္ ရွေမြလက ေက်ာက္တိုင္ကို ယူကာ ထိုျမိဳ႕တြင္ စိုက္ထူထားျပီးေနာက္ဧဗေနဇာဟူေသာအမည္ကို မွည့္ေခၚခဲ့ေလသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ခံစားျပီး ေရးစပ္ သီကုန္းထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ သူသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အသက္တာေရႊ ေလ်ာ့ေဖာက္ျပန္ျပီး ေနာက္ အသက္တာ က်ဆင္း သြားခဲ့ေလသည္။ ထိုမဂၤလာ ဆုေပါင္းသီခ်င္း၏ တတိယစာသားတြင္ရွိေသာ “လမ္းလြဲလ်က္ ေဘးေရာက္ လုေသာအခါ ေယရႈရွင္ ငါ့ကိုလိုက္ရွာ”ဟူေသာ စာသားသည္ သူ၏ ေနာက္ပိုင္း အသက္တာကို ၾကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ ပေရာဖတ္ျပဳေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။
တစ္ေန႔ေသာအခါ ေရာဘတ္ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ ရထားျဖင့္ ခရီးတစ္ခုကို သြားေရာက္ ခဲ့ေလသည္။ ထုိခရီးစဥ္တြင္ ရထားေပၚ၌ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ထိုင္ေနေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးသည္ ဓမၼသီခ်င္း စာအုပ္ကိုကိုင္ျပီး ထိုအထဲမွ ဓမၼသီခ်င္းတစ္ပိုဒ္ကို သီဆိုခ်ီးမြမ္း ေနေလသည္။ သူမသီဆိုေသာ သီခ်င္းမွာ သူေရးစပ္ေသာ မဂၤလာဆုက်ဴး သီခ်င္းျဖစ္ေန သည္။ ထိုသီခ်င္းဆိုျပီးေနာက္ သူမသည္ ေရာဘင္ဆင္ကို ေစ့ေစ့ၾကည့္လိုက္ ျပီးေနာက္ မိမိ ညည္းဆိုေသာ သီခ်င္းကို မည္သုိ႔ ထင္ပါသနည္းဟု ေမးျမန္ေလရာ ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ မ်က္ရည္မ်ား ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရ က်ဆင္း လာေလေတာ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ယခင္ သီခ်င္းေရးစပ္ ေသာ အခ်ိန္ကာလက ၀ိညာဥ္ေရးအေျခအေနႏွင့္ ယခု လက္ရွိ အေနအထားတြင္ ရွိေနေသာ ၀ိညာဥ္ေရး အေျခ အေနမွာ မိုးႏွင့္ေျမေလာက္ပင္ ကြာျခား ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ “အဲဒီသီခ်င္းကို ကၽြန္ေတာ္ေရးစပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က ရွိခဲ့တဲ့ ၀ိညာဥ္ေရး အေျခအေနမ်ိဳး ျပန္ရမယ္ဆိုရင္ ကမၻာေပါင္း ေထာင္ခ်ီျပီးေတာ့ ေပးလိုက္ခ်င္ ပါတယ္” ဟု ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ေလသည္။
ထိုသီခ်င္းကို ၁၈၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ပုံႏွိပ္ထုပ္ေ၀ခဲ့ေသာ “Wyeth’s Repository of Sacred” စာအုပ္တြင္ ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ေဖာ္ျပခဲ့ေလသည္။
မဂၤလာဆုက်ဴး။ ၄၁၊ ၁ရာ၊ ၇း၁၂
Come, thou fount of every blessing
၁။ မဂၤလာဆုေပါင္းျဖစ္ပါြးရာ၊
ေယရွုရွင္၊ မေတာ္မူပါ။
ေန႔ရက္တုိင္းခံရာဆုေက်းဇူး။
ေန႔ရက္တိုင္းခ်ီးမြမ္းလုိမူ။
ေကာင္းကင္ဘံုသားက်ဴးေသာလကၤာ၊
တုၿပိဳင္လွ်က္ခ်ီးမြမ္းလုိပါ။
ေမတၱာေတာ္တိုင္းထက္လြန္ႀကီးေပ၊
ေမတၱာပင္ျပန္ပုိ႔လိုေလ။
၂။ ခုတုိင္ေအာင္မစေတာ္မူလုိ၊
မစေတာ္မူေက်းဇူးေၾကာင့္ေပ။
ေရႊျပည္ေတာ္ငါေစာင့္စားေလ။
လမ္းလႊဲလွ်က္ေဘးေရာက္လုေသာခါ၊
ေယရွုရွင္ငါ့ကုိလုိက္ရွာ။
ငါ့သက္ကိုကယ္တင္မူလုိငွါ၊
သက္ေတာ္ျမတ္စြန္႔ေလတကား။
၃။ ေက်းဇူးေတာ္သည္ထူးျမတ္လြန္ေလ၊
ေက်းဇူးေတာ္ေအာက္ေမ့လုိေပ။
ေက်းဇူးရွင္၊ ထုိေက်းဇူးအားျဖင့္
ကြၽႏု္ပ္စိတ္ကိုေႏွာင္ေစခ်င္။
မွားမိလြန္းလို႔၊ စိတ္ပ်က္လုပါ၊
ခ်စ္ခင္ရွင္ကယ္မသနား၊
ကြၽႏု္ပ္စိတ္ကုိယူေတာ္မူလွ်င္၊
ေကာင္းကင္ဘံုကျပန္ပါရွင္။
