သီခ်င္းစာသား -ဟိုရတီယို၊ ဂ်ီ၊ စပပ္ဖို႔ဒ္ ၁၈၂၈-၁၈၈၈
ေတးေရး -ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္ ၁၈၃၈-၁၈၇၆
“ဘုရား သခင္သည္ ငါတို႔ ခိုလႈံရာ ျဖစ္၍၊ ခြန္အားကို ေပးေတာ္မူ၏။ ေဘးေရာက္သည္ ကာလ အထူးသျဖင့္ ကူမေတာ္ မူေၾကာင္း ထင္ရွား လ်က္ရွိ၏။” (ဆာလံ၊၄၆း၁)။
ဤ ဓမၼသီခ်င္းကို ၁၈၂၈ ခု ေအာက္တိုဘာ (၂၀) ရက္ ေန႔တြင္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၏ ေနာ့သ္ထဂိြဳင္း၌ ေမြးဖြားသည့္ ဟိုရထီယို၊ ဂ်ီ၊ စပပ္ဖို႔ဒ္ဟု ေခၚေသာ ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕မွ ပရက္စ္ ဘီတီးရီးယန္း သာမန္ အသင္းသား တစ္ေယာက္က ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။ လူငယ္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္စဥ္တြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ တရား၀င္ လုပ္ငန္း တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္စြာ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ သူ၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း၌ ေအာင္ျမင္ျခင္းႏွင့္ တကြ ခရစ္ယာန္ လႈပ္ရွားမႈ၌ အလြန္စိတ္အား ထက္သန္သည္။ သူသည္ D.L. Moody ႏွင့္ ထိုေခတ္ကာလက ဧဝံေဂလိ ဦးေဆာင္သူ မ်ားႏွင့္ နီးနီး ကပ္ကပ္ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းျခင္းကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ သည္။ သူအား နာမည္ ေၾကာ္ၾကားေသာ ဧဝံေဂလိ ဂီတ ပညာရွင္ စတက္ပ္ပင္းက “ထူးဆန္းေသာ ဥာဏ္ပညာ ရွိသူ၊ ရည္မြန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္၊ နက္နဲစြာ ဝိညာဥ္ သေဘာရွိ ေသာသူ၊ သမၼာက်မ္း၌ ဆည္းကပ္ ေသာသူ” အျဖစ္ ေဖာ္က်ဴး ထားသည္။
၁၈၇၁ ခုႏွစ္ ခ်ီကာဂုိျမိဳ႕ မီးေလာင္ရန္ လပိုင္း အလိုတြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ မစ္ရွီဂန္အိုင္ ကမ္းေျခရွိ ေျမကြက္၌ အရင္း အႏွီးကို တစ္လံုး တစ္ခဲ ျမႇပ္ႏွံသည္။ သူပုိင္ဆိုင္ ထားသမွ် အရာ အားလံုး တို႔ကို ဤေဘး ဒုကၡၾကီးက ဖယ္ရွား သုတ္သင္ လိုက္သည္။ သူ၏ ဇနီးႏွင့္ သမီး ေလးေယာက္ အနား ယူရန္ႏွင့္ ဂရိတ္ ျဗိတိန္၌ က်င္းပေသာ မူးဒီႏွင့္ စိန္ကီတို႔၏ တရားေဟာပြဲ တစ္ခုကို မစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စပပ္ဖို႔ဒ္က ၁၈၇၃ ခုႏွစ္ ႏွီ၀င္ဘာလတြင္ ဥေရာပသို႔ မိသားစု ခရီးသြားရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ လုပ္ငန္း တိုးတတ္မႈေၾကာင့္ သူသည္ ခ်ီကာဂို၌ က်န္ရစ္ခဲ့ရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ၏ ဇနီးႏွင့္ သမီးတို႔ကို S.S. Ville du Havre သေဘၤာ ခရီးစဥ္၌ ထည့္လိုက္သည္။ မၾကာမီ သူလိုက္ လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ႏုိဝင္ဘာ (၂၂) ရက္ေန႔တြင္ ထို သေဘၤာကို အဂၤလိပ္ ကုန္တင္ သေဘၤာၾကီး Lochearn က တုိက္လိုက္ရာ (၁၂) မိနစ္ အတြင္း၌ နစ္ျမဳတ္သြားသည္။ ရက္ေပါင္းအေတာ္ အတန္ၾကာေသာအခါ မေသဘဲ အသက္ရွင္ က်န္ၾကြင္းေသာ သူတို႔သည္ ေ၀လနယ္ ကာဒစ္သုိ႔ ကမ္းေပၚတတ္လာၾကျပီး ဇနီး ျဖစ္သူ မစၥ မပပ္ဖို႔ဒ္သည္ သူမ၏ ခင္ပြန္း သည္အား “တစ္ေယာက္တည္းလြတ္သည္” ဟု ေၾကးနန္း ရုိက္လိုက္သည္။ မၾကာမီပွာ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္
သူ႔ ဇနီးထံ သြားရန္ သေဘၤာႏွင့္ ထြက္ခြာလာသည္။ သူ၏ သမီးမ်ား ေရနစ္ေသာ ေနရာအနီးသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ ဤသီခ်င္း စာသားကို ေရးလိုက္သည္။ “၀မ္းနည္းျခင္း ပင္လယ္လႈိင္း လိမ့္လို”ဟူေသာ သူ၏ စကားလံုး တို႔သည္ သူ၏ ၀မ္းနည္းျခင္းကို အဓိပၸါယ္ နက္နဲစြာ ေဖာ္ျပသည္။ စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သီခ်င္းသည္ အသက္တာ ၀မ္းနည္းျခင္းႏွင့္ စံုစမ္း ေႏွာင့္ယွက္ျခင္းကို ပဓာန ေျပာလိုျခင္း မဟုတ္ဘဲ တတိယ အပုိဒ္တြင္ ခရစ္ေတာ္၏ ကယ္တင္ျခင္း အလုပ္ႏွင့္ စတုတၱ အပိုဒ္တြင္ သူ၏ ဘုန္းႀကီးေသာ ဒုတိယ အႀကိမ္ ၾကြလာျခင္းကို ပို၍ အာရုံစူးစိုက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကို မွတ္သား ဖြယ္ရာ ေကာင္းပါသည္။ လူ႔အေနႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ ထိုသို႔ေသာ ဝမ္းနည္းစရာႏွင့္ ေၾကကြဲျခင္းကို ခံစားရေသာ္လည္း “ဝိညာဥ္ဖို႔ ေကာင္းေပသည္” ဟုေျပာ ႏုိင္သည္မွာ အ့ံၾသ စရာေကာင္း လွေပသည္။
၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္ သည္ တစ္သက္လံုး ေတာင့္တေသာ သန္႔ရွင္းေသာေျမ (Holy Land)သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ သမီးငယ္ ႏွစ္ေယာက္၊ မိတ္ေဆြ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ အတူ ခ်ီကာဂိုမွ ထြက္လာၾကၿပီး ေယရုရွလင္ၿမိဳ႕၌ တည္းခို ၾကသည္။ ထိုေနရာ၌ သူတို႔သည္ ဖ်ားနာေသာ သူမ်ားႏွင့္ ခိုကိုးရာ မဲ့သူမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္သည့္ အေမရိကန္ ကိုလိုနီကို တည္ေထာင္ ၾကသည္။ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ အသက္ ေျခက္ဆယ္ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ ေသာ္လည္း အဓိပၸါယ္ ရွိလွေသာ လုပ္ငန္း မ်ားကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုက ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ၾကရသည္။ ဤ ထူးျခားသည့္ မိသားစု အေၾကာင္းႏွင့္ သူတို႔၏ အမႈေတာ္ လုပ္ငန္းကို စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သမီးျဖစ္သည့္ Bertha Spafford Vesper ေရးသားေသာ Our Jerusalem စာအုပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္သည္ ထို အေတြ႕ အႀကံဳႏွင့္ စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သီခ်င္း စာသားကို အလြန္ စိတ္ဝင္စား လြန္းေသာေၾကာင့္ မၾကာမီတြင္ ၄င္းအတြက္သံစဥ္ကို ေရးစပ္ကာ Sankey ႏွင့္ ဘလီးစ္တို႔၏ ဓမၼ သီခ်င္း စာအုပ္ ျဖစ္ေသာ Gospel Hymns No. Tow ကို ၁၈၇၆ ခုႏွစ္၌ ပထမ ဦးဆံုး ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝသည္။ ဘလီးစ္ သည္ ဧဝံေဂလိ သီခ်င္း မ်ားစြာတို႔ကို သူ၏ တိုေတာင္းေသာ အသက္တာ၌ ေရးသားခဲ့သည္။ သူသည္ စာသားႏွင့္ သံစဥ္ ႏွစ္ခု စလံုးကို အမ်ားအားျဖင့္ ေရးသား စပ္ဆိုသည္။ ေစာေစာပိုင္း ဧဝံေဂလိ သီခ်င္းမ်ား ကဲ့သို႔ သူ၏ သီခ်င္းတို႕သည္ အလြယ္တကူ သိႏုိင္ၿပီး သီဆိုႏုိင္သည္။
ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္ ေရးသားေသာ အျခား ဓမၼသီခ်င္း တို႔တြင္ “ရပ္တန္႔ ကုန္ေလာ့”(Hold the Fort)၊ “ငါသည္ သင္၏ အတြက္ ေသသည္” (I Gave My Lief for Thee)၊ “ငါ့ကိုပင္ ခ်စ္သည္” (Jesus Loves Even ME)ႏွင့္ “သင္၏ မိွန္ေသာ မီးခြက္ျပင္ေလ” (Let The Lower Lights Be Burning) ႏွင့္ “Once For All” စသည္တို႔ ပါဝင္သည္။
ေတးေရး -ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္ ၁၈၃၈-၁၈၇၆
“ဘုရား သခင္သည္ ငါတို႔ ခိုလႈံရာ ျဖစ္၍၊ ခြန္အားကို ေပးေတာ္မူ၏။ ေဘးေရာက္သည္ ကာလ အထူးသျဖင့္ ကူမေတာ္ မူေၾကာင္း ထင္ရွား လ်က္ရွိ၏။” (ဆာလံ၊၄၆း၁)။
ဤ ဓမၼသီခ်င္းကို ၁၈၂၈ ခု ေအာက္တိုဘာ (၂၀) ရက္ ေန႔တြင္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၏ ေနာ့သ္ထဂိြဳင္း၌ ေမြးဖြားသည့္ ဟိုရထီယို၊ ဂ်ီ၊ စပပ္ဖို႔ဒ္ဟု ေခၚေသာ ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕မွ ပရက္စ္ ဘီတီးရီးယန္း သာမန္ အသင္းသား တစ္ေယာက္က ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။ လူငယ္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္စဥ္တြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ တရား၀င္ လုပ္ငန္း တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္စြာ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ သူ၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း၌ ေအာင္ျမင္ျခင္းႏွင့္ တကြ ခရစ္ယာန္ လႈပ္ရွားမႈ၌ အလြန္စိတ္အား ထက္သန္သည္။ သူသည္ D.L. Moody ႏွင့္ ထိုေခတ္ကာလက ဧဝံေဂလိ ဦးေဆာင္သူ မ်ားႏွင့္ နီးနီး ကပ္ကပ္ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းျခင္းကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ သည္။ သူအား နာမည္ ေၾကာ္ၾကားေသာ ဧဝံေဂလိ ဂီတ ပညာရွင္ စတက္ပ္ပင္းက “ထူးဆန္းေသာ ဥာဏ္ပညာ ရွိသူ၊ ရည္မြန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္၊ နက္နဲစြာ ဝိညာဥ္ သေဘာရွိ ေသာသူ၊ သမၼာက်မ္း၌ ဆည္းကပ္ ေသာသူ” အျဖစ္ ေဖာ္က်ဴး ထားသည္။
၁၈၇၁ ခုႏွစ္ ခ်ီကာဂုိျမိဳ႕ မီးေလာင္ရန္ လပိုင္း အလိုတြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ မစ္ရွီဂန္အိုင္ ကမ္းေျခရွိ ေျမကြက္၌ အရင္း အႏွီးကို တစ္လံုး တစ္ခဲ ျမႇပ္ႏွံသည္။ သူပုိင္ဆိုင္ ထားသမွ် အရာ အားလံုး တို႔ကို ဤေဘး ဒုကၡၾကီးက ဖယ္ရွား သုတ္သင္ လိုက္သည္။ သူ၏ ဇနီးႏွင့္ သမီး ေလးေယာက္ အနား ယူရန္ႏွင့္ ဂရိတ္ ျဗိတိန္၌ က်င္းပေသာ မူးဒီႏွင့္ စိန္ကီတို႔၏ တရားေဟာပြဲ တစ္ခုကို မစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စပပ္ဖို႔ဒ္က ၁၈၇၃ ခုႏွစ္ ႏွီ၀င္ဘာလတြင္ ဥေရာပသို႔ မိသားစု ခရီးသြားရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ လုပ္ငန္း တိုးတတ္မႈေၾကာင့္ သူသည္ ခ်ီကာဂို၌ က်န္ရစ္ခဲ့ရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ၏ ဇနီးႏွင့္ သမီးတို႔ကို S.S. Ville du Havre သေဘၤာ ခရီးစဥ္၌ ထည့္လိုက္သည္။ မၾကာမီ သူလိုက္ လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ႏုိဝင္ဘာ (၂၂) ရက္ေန႔တြင္ ထို သေဘၤာကို အဂၤလိပ္ ကုန္တင္ သေဘၤာၾကီး Lochearn က တုိက္လိုက္ရာ (၁၂) မိနစ္ အတြင္း၌ နစ္ျမဳတ္သြားသည္။ ရက္ေပါင္းအေတာ္ အတန္ၾကာေသာအခါ မေသဘဲ အသက္ရွင္ က်န္ၾကြင္းေသာ သူတို႔သည္ ေ၀လနယ္ ကာဒစ္သုိ႔ ကမ္းေပၚတတ္လာၾကျပီး ဇနီး ျဖစ္သူ မစၥ မပပ္ဖို႔ဒ္သည္ သူမ၏ ခင္ပြန္း သည္အား “တစ္ေယာက္တည္းလြတ္သည္” ဟု ေၾကးနန္း ရုိက္လိုက္သည္။ မၾကာမီပွာ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္
သူ႔ ဇနီးထံ သြားရန္ သေဘၤာႏွင့္ ထြက္ခြာလာသည္။ သူ၏ သမီးမ်ား ေရနစ္ေသာ ေနရာအနီးသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ ဤသီခ်င္း စာသားကို ေရးလိုက္သည္။ “၀မ္းနည္းျခင္း ပင္လယ္လႈိင္း လိမ့္လို”ဟူေသာ သူ၏ စကားလံုး တို႔သည္ သူ၏ ၀မ္းနည္းျခင္းကို အဓိပၸါယ္ နက္နဲစြာ ေဖာ္ျပသည္။ စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သီခ်င္းသည္ အသက္တာ ၀မ္းနည္းျခင္းႏွင့္ စံုစမ္း ေႏွာင့္ယွက္ျခင္းကို ပဓာန ေျပာလိုျခင္း မဟုတ္ဘဲ တတိယ အပုိဒ္တြင္ ခရစ္ေတာ္၏ ကယ္တင္ျခင္း အလုပ္ႏွင့္ စတုတၱ အပိုဒ္တြင္ သူ၏ ဘုန္းႀကီးေသာ ဒုတိယ အႀကိမ္ ၾကြလာျခင္းကို ပို၍ အာရုံစူးစိုက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကို မွတ္သား ဖြယ္ရာ ေကာင္းပါသည္။ လူ႔အေနႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ ထိုသို႔ေသာ ဝမ္းနည္းစရာႏွင့္ ေၾကကြဲျခင္းကို ခံစားရေသာ္လည္း “ဝိညာဥ္ဖို႔ ေကာင္းေပသည္” ဟုေျပာ ႏုိင္သည္မွာ အ့ံၾသ စရာေကာင္း လွေပသည္။
၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ စပပ္ဖို႔ဒ္ သည္ တစ္သက္လံုး ေတာင့္တေသာ သန္႔ရွင္းေသာေျမ (Holy Land)သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ သမီးငယ္ ႏွစ္ေယာက္၊ မိတ္ေဆြ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ အတူ ခ်ီကာဂိုမွ ထြက္လာၾကၿပီး ေယရုရွလင္ၿမိဳ႕၌ တည္းခို ၾကသည္။ ထိုေနရာ၌ သူတို႔သည္ ဖ်ားနာေသာ သူမ်ားႏွင့္ ခိုကိုးရာ မဲ့သူမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္သည့္ အေမရိကန္ ကိုလိုနီကို တည္ေထာင္ ၾကသည္။ စပပ္ဖို႔ဒ္သည္ အသက္ ေျခက္ဆယ္ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ ေသာ္လည္း အဓိပၸါယ္ ရွိလွေသာ လုပ္ငန္း မ်ားကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုက ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ၾကရသည္။ ဤ ထူးျခားသည့္ မိသားစု အေၾကာင္းႏွင့္ သူတို႔၏ အမႈေတာ္ လုပ္ငန္းကို စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သမီးျဖစ္သည့္ Bertha Spafford Vesper ေရးသားေသာ Our Jerusalem စာအုပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္သည္ ထို အေတြ႕ အႀကံဳႏွင့္ စပပ္ဖို႔ဒ္၏ သီခ်င္း စာသားကို အလြန္ စိတ္ဝင္စား လြန္းေသာေၾကာင့္ မၾကာမီတြင္ ၄င္းအတြက္သံစဥ္ကို ေရးစပ္ကာ Sankey ႏွင့္ ဘလီးစ္တို႔၏ ဓမၼ သီခ်င္း စာအုပ္ ျဖစ္ေသာ Gospel Hymns No. Tow ကို ၁၈၇၆ ခုႏွစ္၌ ပထမ ဦးဆံုး ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝသည္။ ဘလီးစ္ သည္ ဧဝံေဂလိ သီခ်င္း မ်ားစြာတို႔ကို သူ၏ တိုေတာင္းေသာ အသက္တာ၌ ေရးသားခဲ့သည္။ သူသည္ စာသားႏွင့္ သံစဥ္ ႏွစ္ခု စလံုးကို အမ်ားအားျဖင့္ ေရးသား စပ္ဆိုသည္။ ေစာေစာပိုင္း ဧဝံေဂလိ သီခ်င္းမ်ား ကဲ့သို႔ သူ၏ သီခ်င္းတို႕သည္ အလြယ္တကူ သိႏုိင္ၿပီး သီဆိုႏုိင္သည္။
ဖိလစ္၊ ပီ၊ ဘလီးစ္ ေရးသားေသာ အျခား ဓမၼသီခ်င္း တို႔တြင္ “ရပ္တန္႔ ကုန္ေလာ့”(Hold the Fort)၊ “ငါသည္ သင္၏ အတြက္ ေသသည္” (I Gave My Lief for Thee)၊ “ငါ့ကိုပင္ ခ်စ္သည္” (Jesus Loves Even ME)ႏွင့္ “သင္၏ မိွန္ေသာ မီးခြက္ျပင္ေလ” (Let The Lower Lights Be Burning) ႏွင့္ “Once For All” စသည္တို႔ ပါဝင္သည္။
